Seramik Yaparak Stresi Nasıl Azaltırsın?
Seramikle Stresi ve Kaygıyı Nasıl Azaltırsın?
Günümüzün hızlı ve stresli yaşam temposu, zihinsel ve bedensel sağlığımızı olumsuz etkileyebiliyor. Sanatın ve el işçiliğinin terapi etkisi ise bilimsel olarak kanıtlanmış durumda. Özellikle seramik sanatı, bireyin stresini azaltmasına ve zihinsel rahatlama sağlamasına yardımcı olan etkili bir yöntemdir. Peki, seramik yapmak neden rahatlatıcıdır ve kaygıyı nasıl azaltır? İşte bilimsel ve psikolojik temellere dayalı açıklamalar:
1. Duyusal Deneyim ve Anda Kalma (Mindfulness Etkisi)
Seramik yapmak, dokunma duyusunu aktive eden bir süreçtir. Çamurun yumuşak ve esnek dokusuyla çalışmak, bireyin şu ana odaklanmasını sağlar. Mindfulness (bilinçli farkındalık) kavramı üzerine yapılan araştırmalar, bireyin anda kalmasının stres ve kaygıyı önemli ölçüde azalttığını göstermektedir (Kabat-Zinn, 1990). Ellerinizle çamura şekil verirken zihniniz, geçmiş ya da gelecek yerine, sadece mevcut sürece odaklanır.
2. Tekrarlayan Hareketlerin Meditatif Etkisi
Seramik yapım sürecinde, kil yoğurma, şekillendirme ve tornada döndürme gibi ritmik tekrarlar bulunur. Yapılan çalışmalar, tekrarlayan hareketlerin beyindeki alfa dalgalarını artırarak meditasyon etkisi yarattığını göstermektedir (Lutz, Slagter, Dunne & Davidson, 2008). Bu durum, bireyin rahatlamasını ve kaygı seviyesinin azalmasını sağlar.
3. Seramik Sanatının Dopamin ve Serotonin Üzerindeki Etkisi
El sanatlarıyla uğraşmanın, beyinde mutluluk hormonu olarak bilinen dopamin ve serotonin seviyelerini artırdığı gösterilmiştir (Kaimal, Ray & Muniz, 2016). Özellikle yaratıcı süreçlere dahil olmak, bireyin ruh halini iyileştirir ve depresyon riskini azaltır. Seramik yapmak da bireyin sanatsal yönünü ortaya çıkararak duygusal tatmin sağlar.
4. El ve Beyin Koordinasyonu ile Zihinsel Odaklanma
Seramik çalışmaları, el-göz koordinasyonu gerektirir. Beynimiz, bir işle uğraşırken problem çözme becerilerini geliştirir ve bilişsel işlevleri güçlendirir (Csikszentmihalyi, 1990). Bu da zihinsel dağınıklığı azaltarak stres seviyesini düşürmeye yardımcı olur.
5. Özgüven ve Başarı Hissi
Sanatsal üretimler, bireyin özgüvenini artıran faktörlerden biridir. Seramik yapımı, başlangıçtan bitiş aşamasına kadar bir süreç gerektirir. Sonunda ortaya çıkan bir kupa, tabak ya da heykel, bireye başarı hissi verir ve stresin olumsuz etkilerini azaltır. Psikolojik araştırmalar, üretkenliğin ruh sağlığını iyileştirdiğini göstermektedir (Ryan & Deci, 2000).
Sanat Eserlerini Tüketmek de Zihinsel Rahatlama Sağlar
Seramik yapmanın dışında, sanat eserlerine bakmak da benzer şekilde rahatlatıcı olabilir. Gülsüm Erdoğan Sanat Evi olarak, her bir kupamız ve fincanımızda sadece bir objeyi değil, aynı zamanda bir sanat eserini sunuyoruz. El yapımı seramiklerimizi tüketmek, estetik bir deneyim sunarak zihninizi dinlendirir ve stres seviyenizi düşürür. Bir fincanın ellerinizdeki dokusu, sizi bir an için anın içine çekerek huzur verir.
Sanat, gözle görülenden daha fazlasını sağlar. İnsanlar bir sanat eserine baktığında, ona odaklanarak zihinsel rahatlama yaşar. Bu, vücuttaki stres hormonlarını azaltır ve beyindeki mutluluk merkezlerini uyarır. Yani, sanat eserlerini tüketmek, tıpkı yaparken olduğu gibi kaygıyı azaltabilir.
Sonuç
Seramik sanatı, sadece bir hobi değil, aynı zamanda bilimsel olarak desteklenen bir stres yönetimi aracıdır. Duyusal deneyim, mindfulness etkisi, dopamin-serotonin artışı, tekrarlayan hareketlerin meditatif özelliği ve özgüven kazanımı gibi birçok faktör, seramik yapımının zihinsel rahatlama sağladığını göstermektedir. Ayrıca, Gülsüm Erdoğan Sanat Evi'nin el yapımı seramik kupaları ve fincanları gibi sanat eserlerini tüketmek de benzer şekilde rahatlama ve stres yönetimi sağlayabilir. Günümüzün stresli yaşamında, sanatsal üretimlerin iyileştirici gücünü keşfetmek için seramik yapmayı ya da sanat eserlerine göz atmayı deneyebilirsiniz.
Yazar,
Gülsüm Erdoğan
El Yapımı Kupa ve Fincan / Gülsüm Sanat Evi
Kaynaklar:
Kabat-Zinn, J. (1990). Full Catastrophe Living: Using the Wisdom of Your Body and Mind to Face Stress, Pain, and Illness.
Lutz, A., Slagter, H. A., Dunne, J. D., & Davidson, R. J. (2008). Attention regulation and monitoring in meditation. Trends in Cognitive Sciences, 12(4), 163-169.
Kaimal, G., Ray, K., & Muniz, J. (2016). Reduction of cortisol levels and participants’ responses following art making. Art Therapy, 33(2), 74-80.
Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The Psychology of Optimal Experience.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55(1), 68.
